Firma pożyczkowa to inaczej instytucja, której głównym zadaniem jest udzielanie pożyczek poprzez udostępnianie pożyczkobiorcy konkretnej kwoty gotówki. Środki te pożyczane są na określony czas i na zasadach zaakceptowanych przez obie strony umowy.
Zanim firma pożyczkowa rozpocznie działalność, musi spełnić szereg wymogów formalnych, które reguluje ustawa o: nadzorze finansowym, kredycie konsumenckim, antylichwiarska a także przepisy Kodeksu cywilnego. To jest coś, co odróżnia firmę pożyczkową od tzw. parabanków. Pojęcia te nie są zatem tożsame.
Szczegółowe warunki działalności firmy pożyczkowej określone są w artykule 59 ustawy o kredycie konsumenckim. Zgodnie z przepisami:
Aby dokonać wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), instytucja finansowa musi dołączyć do wniosku:
Dodatkowo firma pożyczkowa, zanim rozpocznie działalność, musi uzyskać wpis do Rejestru Instytucji Pożyczkowych, który nadzorowany jest przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF). Dane wrażliwe, które posiada firma pożyczkowa, objęte są tajemnicą bankową.
Podstawową różnicą jest fakt, że banki mogą udzielać kredytów. Natomiast firmy pożyczkowe udzielają wyłącznie pożyczek. Banki pożyczają ze środków własnych oraz pieniędzy, które zostały zdeponowane na ich rachunkach. Firmy pożyczkowe oprócz środków własnych wykorzystują środki pochodzące od inwestorów. Banki prowadzą również znacznie szerszą działalność, która nie ogranicza się wyłącznie do udzielania pożyczek, czy kredytów.