Umorzenie pożyczki to inaczej sytuacja, w której zobowiązanie wygasa. Aby tak się stało zgodnie z Kodeksem cywilnym, muszą zostać spełnione dwa warunki:
Akceptacja dłużnika jest zatem niezbędna do umorzenia długu. Kodeks cywilny nie przewiduje zachowania szczególnej formy, nie jest też wymagana forma pisemna. Konsekwencją umorzenia pożyczki jest zwolnienie wszelkich zabezpieczeń wierzytelności, tj. zastaw czy hipoteka, o ile były częścią umowy. W przypadku umorzenia całości pożyczki mamy do czynienia z wygaśnięciem zobowiązania, czyli dłużnik jest wolny od spłaty, a wierzyciel nie może mieć roszczeń w przyszłości. Dług może zostać umorzony nie tylko w całości, ale też częściowo.
Do umorzenia pożyczki może dojść również w przypadku, kiedy:
Przekazanie kwoty kapitału w formie zwrotnej pożyczki jest neutralne podatkowo. Sytuacja zmienia się, jednak kiedy pożyczkodawca zwalnia pożyczkobiorcę z obowiązku zwrotu kapitału w części lub całości, czyli dochodzi do umorzenia pożyczki. Przyjęcie zwolnienia z długu prowadzi do powstania po stronie pożyczkobiorcy przychodu o wartości umorzonego świadczenia. Należy go wykazać i opodatkować w zeznaniu rocznym. Wyjątkiem jest sytuacja, w której pożyczkę zaciągnęliśmy u rodziny, czyli w I lub II grupie podatkowej, zwalnia nas to z konieczności opodatkowania do kwot określonych w ustawie o podatku od spadku i darowizn.