Umowa pożyczki a nowelizacja ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów

17 kwietnia 2016 roku w życie wejdą nowe przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Głównym celem nowelizacji jest usprawnienie kontroli klauzul abuzywnych w umowach, czyli zapisów niedozwolonych. To nie jedyne zmiany, które mają chronić konsumentów – w jakim zakresie nowelizacja ustawy dotyczy umów pożyczki? Jak zmieni się zakres prac UOKIK?

Klauzule abuzywne są takimi postanowieniami umowy, które naruszają interesy konsumenta i traktują jego prawa oraz obowiązki w sposób godzący w dobre obyczaje. Nie są uzgadniane indywidualnie z klientem, a także nie określają jednoznacznie głównych świadczeń stron umowy. Kiedy postanowienie zostaje uznane za niedozwolone, konsument nie jest związany jego skutkami, ale umowa dalej obowiązuje w pozostałym zakresie.

Przepisy niedozwolone w umowach – obecnie i w przyszłości

Obecnie klauzule za niedozwolone określa Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (SOKiK), a rejestr klauzul niedozwolonych jest prowadzony przez Prezesa UOKIK. Po zmianach to prezes UOKIK w decyzji administracyjnej będzie decydował o niedozwolonym charakterze klauzuli we wzorcu umowy i będzie mógł zakazać jego dalszego wykorzystywania. Jakie jeszcze zmiany wejdą w życie?

• Prezes UOKIK będzie także mógł określić środki, których celem będzie usunięcie skutków stosowania postanowień niedozwolonych.
• Decyzja o klauzulach niedozwolonych będzie się tyczyła tylko tego przedsiębiorcy, który je stosuje.
• Przedsiębiorca będzie mógł się odwołać od decyzji do SOKIK, ale będzie mógł również uniknąć kary, jeżeli zobowiąże się do zmiany stosowania praktyk.

Ponadto postępowanie będzie mogło być wszczynane z inicjatywy konsumentów, rzeczników konsumentów, organizacji konsumenckich oraz Rzecznika Finansów. Jeżeli to konsument będzie chciał dochodzić swoich praw w związku z podejrzeniem stosowania niedozwolonych zapisów w umowie, tzw. kontrolę incydentalną będą sprawowały sądy cywilne. Skutecznej eliminacji klauzul niedozwolonych z umów ma towarzyszyć nakładanie kar przez UOKIK za ich stosowanie – kara będzie mogła wynosić do 10% obrotu przedsiębiorstwa.

Ustawa ma na celu szybszą eliminację praktyk, które szkodziłyby konsumentom – również tych związanych z umowami szybkich pożyczek. O klauzulach niedozwolonych w umowach pożyczek online w związku z wezwaniami do zapłaty pisaliśmy w tym artykule. Ustawa obejmuje także działalność banków i ich umowy w związku z produktami takimi jak karta kredytowa, kredyt, czy też lokata.

Jeżeli zbiorowym interesom konsumentów będą szkodziły konkretne praktyki, będzie mogła zostać wydana tzw. decyzja tymczasowa, wobec której przedsiębiorca będzie musiał się ustosunkować i zaniechać szkodliwych praktyk.

Tajemniczy klient w poszukiwaniu łamania prawa

Za zgodą sądu UOKiK będzie mógł korzystać z instytucji tajemniczego klienta – jednakże nie będzie to forma prowokacji, podobnej do np. prowokacji dziennikarskiej. Tajemniczy konsument będzie sprawdzał sposób oferowania produktów i usług, a także procedurę zawierania umowy.

Ostrzeżenia w radiu i telewizji

Nowelizacja wprowadza możliwość bezpłatnych komunikatów oraz ostrzeżeń ogłaszanych w telewizji publicznej i radiu, jeżeli będzie istniała potrzeba szybkiego ostrzeżenia konsumentów o praktykach, które godzą w ich interesy.

Jeszcze przez 10 lat będzie aktualny obecny rejestr klauzul niedozwolonych, który można pobrać ze strony uokik.gov.pl. W razie jakichkolwiek wątpliwości związanych z umowami o pożyczki chwilówki warto poszukać wątpliwych sformułowań w owym rejestrze, aby upewnić się, że nie należą do klauzul niedozwolonych.